• Algemeen
• Pijnstillend
• Ontstekingsremmend
• Nieuwe geneesmiddelen en Anti-TNF
• Basisbehandeling
• Infiltraties
• Cortisone
• Calcitonine
• Alternatief
• Geneesmiddelen en zwangerschap (Ned.Reumabond)
• Terugbetaling
• Belangrijke opmerking

• Een oordeelkundig gebruik van geneesmiddelen kan het leven en welzijn van de reumapatiënt zeer gunstig beïnvloeden. 
  Er dient een onderscheid gemaakt te worden tussen 3 grote groepen van medicatie : 
  1. de pijnstillende geneesmiddelen 
  2. de ontstekingsremmende en NSAID (ontzwellende, antiphlogistische) geneesmiddelen 
  3. de "genezende" behandeling, de zogenaamde "basis medicatie". 
• Lokale infiltraties zijn soms noodzakelijk.
  Wat te denken van Cortisone ?
• Geneesmiddelen worden in België enkel afgeleverd in apotheken.
  • Door deze maatregel is er een controle op o.a. de samenstelling van de geneesmiddelen.
  • Algemene informatie over geneesmiddelen, hun aflevering, hun terugbetaling en dergelijke kan je vinden op de website van het RIZIV.
  • Een aantal geneesmiddelen kunnen enkel afgeleverd worden aan de hand van een geldig voorschrift. Indien er terugbetaling is maar de patiënt kan geen geldige papieren (bijvoorbeeld SIS-kaart) tonen, kan de betaling contant gebeuren. De apoteker schrijft dan een document van contante betaling, het formulier MOD 704.
  • Indien de patiënt één of meerdere specialiteiten en/of magistrale bereidingen, door zijn geneesheer voorgeschreven, niet onmiddelijk wenst te ontvangen, kan hij aan zijn apotheker vragen de aflevering uit te stellen. Lees hier meer informatie over uitgestelde aflevering.
  • Bij uw ziekenfonds kan u meer informatie krijgen, zo ook over de SIS-kaart en hoe ze er uit ziet .

• Het meest gebruikt is tegenwoordig het paracetamol (merknamen o.a.: Perdolan mono®, Dafalgan®, Panadol®).  Deze geneesmiddellen worden doorgaans zeer goed verdragen en veroorzaken geen maagproblemen.  Het mag zelfs aan zwangere vrouwen en aan zuigelingen worden toegediend. Het is niet schadelijk voor de maag en de nieren. 
• De pijnstillende werking van paracetamol kan worden versterkt door toevoeging van wat codeïne (merknaam: Perdolan Codeine® (voorheen Perdolan duo®), Dafalgan + codeïne®, Panadol Codeïne®).  Bij het gebruik van codeïne bevattende medicaties moet men wel opletten voor o.a. verslaving, overgevoeligheid en obstipatie,  vooral bij oudere mensen. Dat er verslaving kan ontstaan is welbekend omwille van de codeïne. Sommige mensen zijn ook zeer gevoelig aan codeïne en ondervinden er heel wat bijwerkingen van. Patiënten die last hebben van constipatie gebruiken best geen codeïne-houdende preparaten.
  De mogelijke negatieve invloed op de leverfunctie is te wijten aan de paracetamol en niet aan de codeïne. Daardoor is voorzichtigheid geboden voor mensen met een verminderde leverfunctie waarbij de dosis van medicatie moet verlaagd worden.
  Bij chronisch alcoholisme is eveneens voorzichtigheid aan te raden.
• Ook aspirine® preparaten kunnen gebruikt worden voor reumatische pijnen.  De voorkeur dient wel gegeven te worden aan een goed oplosbaar aspirine en/of aan een aspirine die in de darmen oplost.  Bij hiervoor gevoelige personen kan aspirine maagklachten veroorzaken.
• Bij hevige tot zeer hevige pijn kan men pijnverdovende medicijnen (narcotische analgetica) gebruiken zoals o.a. Valtran®, Contramal®, Dolzam® (onder de vorm van gelules, druppels, en zetpillen of suppositoria). Deze geneesmiddelen zijn niet schadelijk voor de maag maar kunnen wel misselijkheid en sufheid veroorzaken.  Zij kunnen enkele bij de apotheker bekomen worden mits een geldig voorschrift van een arts.  Het gebruik (dosis, frequentie, periode...) wordt met de behandelende arts besproken.
  Afhankelijk van het gebruikte product kan een bepaalde vorm van verslaving en/of misbruik optreden. 

• Worden ook Anti-Inflammatoire geneesmiddelen genoemd.
• Deze zijn meestal onontbeerlijk bij ontstekingsreuma (artritis) en bij hevige opstoten van artrose. Door hun ontzwellend effect werken ze onrechtstreeks ook pijnstillend. Spijtig genoeg veroorzaken ze vaak maagproblemen : erosies, zweren, enz... Vooral producten men een lange werkingsduur kunnen maaglasten veroorzaken.
• Bij langdurig gebruik kunnen sommige de nierfunctie aantasten zodat af en toe de nierfunctie moet nagekeken worden !
• Een groot aantal producten zijn beschikbaar en kunnen enkel met een voorschrijft van de arts bekomen worden bij de apotheker. 
• Bij de niet steroïdale ontstekingsremmers (NSAID: Non-Steriodal Anti-Inflammatory Drugs) behoren o.a. de merknamen: Cataflam®, Clinoril®, Diclofenac®, Tolectin®, Voltaren®, Brufen®, Apranax®, Artiflam®, Rofenid®, Naprosyne®, Rofenid®, Dolcidium®, Indocid®, Brexine®, Feldene®, Piroxicam®, Tilcotil®.
• Enkele oudere producten, zoals Butazolidine®, worden slechts in bijzondere gevallen (zoals bijvoorbeeld bij Spondylitis Ankylosans) gebruikt of kunnen bij de meeste patiënten vervangen worden door minder schadelijke en/of modernere producten.
• Algemene raadgevingen:
  • enkel te gebruiken bij vrij uitgesproken reumatische pijn : ze "genezen" immers niet
  • ze moeten  gestopt worden wanneer ze niet meer nodig zijn.
  • uitmaken welk product het best helpt en het best verdragen wordt (een goede samenspraak met de behandelende arts is van het grootste belang) 
  • een zo laag mogelijke dosis gebruiken
  • bij maagpijn, een uitgesproken zwaartegevoel op de maag, het verdwijnen van de eetlust, enz. moet de medicatie gestopt worden en moet de behandelende arts hierover worden ingelicht
  • uiteraard moet de medicatie worden stopgezet bij het optreden van zwarte stoelgang (wat kan wijzen op een maagdarm-bloeding - nota : bij het gebruik van een ijzerpreparaat wordt de stoelgang ook zwart wat dan echter geen kwaad kan).

• Nieuwe producten en de coxib's
  • Vanaf 2000 kwamen er een paar nieuwe producten op de markt. Deze zouden specifiek de ontstekingsverschijnselen afremmen en minder de maag en/of de nieren aantasten. Het zijn producten zoals Nimesulide (Mesulid®), Oxicams (Mobic®, Brexine®, Feldene®, Tilcotil® en andere) en de de Coxib's (Arcoxia®, Bextra®, Celebrex®, Vioxx®). Zie ook meer informatie over cox2 en het van de markt genomen Vioxx®.
  • Vanaf 2001 kwamen een aantal van deze nieuwe producten in aanmerking voor terugbetaling bij bepaalde aandoeningen:
    • artrose én leeftijd vanaf 65 jaar
    • reumatoïde artritis (indien onvoldoende pijncontrole met paracetamol)
  • Vanaf 1 september 2002 kon men ook terugbetaling krijgen voor Vioxx®. Evenwel werd op 1 oktober 2004 Vioxx® van de markt gehaald. Lees er meer over.
  • België is het laatste Europees land waar 'coxibs' worden terugbetaald. Onze achterstand is ingehaald.
• Anti-TNF therapie
  • De nieuwe anti-TNF therapie biedt voor een aantal patiënten waarschijnlijk ook een oplossing en hoop op verbetering.
  • De belangrijkste anti-TNF producten zijn:
    • Remicade® (Infliximab van Schering-Plough): 1x per 6 tot 8 weken door middel van infusie (in ziekenhuis) (terugbetaald)
      • Remicade® en Spondylitis Ankylosnas
      • Remicade® en RA (Engels)
      • Remicade® en Crohn (Engels)
      • Bijsluiter
    • Enbrel® (Etanercept van Wyeth): 1-2x per week als injectie (terugbetaald)
      • Enbrel® en Spondylitis Ankylosans
      • Enbrel® en RA
      • Enbrel® en Psoriasisartritis
    • Humira® (Adalimumab van Abbott Laboratories): 1x per 1-2 weken als injectie (terugbetaald)
      • Humira® en Spondylitis Ankylosans (vanaf 01/03/2007 terugbetaald)
      • Humira® en RA
      • Bijsluiter
      • Gebruikersinstructie
    
    
  • Hoe effectief ze zijn wordt verder onderzocht. Volgens de producenten zijn dergelijke producten niet alleen meer doeltreffend in vergelijking met oudere geneesmiddelen maar hebben ze ook minder neveneffecten.
  • 2002: Persbericht 'Gentse onderzoekers ontwikkelen nieuwe reumatherapie' (pdf-document)
  • De terugbetaling van deze dure geneesmiddelen wordt enkel toegestaan in een beperkt aantal gevallen, afhankelijk van o.a. het ziektebeeld en het verloop van de aandoening. Nadat ze worden voorgeschreven door een reumatoloog moet de adviserende geneesheer van het ziekenfonds zijn goedkeuring geven.
    De terubetaling kan toegestaan worden bij patiënten met:
    • Reumatoide Artritis: Enbrel®, Remicade®, Humira®
    • Psoriatische artritis: Enbrel®, Humira®
    • Spondylitis Ankylosans: Enbrel®, Remicade®, Humira®
    • Juveniele Chronische Artritis: Enbrel®
  • Voorbeeld omtrent terubetaling:
    • Voor Enbrel moet de patiënt nog  10,60 euro per verpakking betalen (WIGW's een 7 euro).
    • Het remgeld wordt opgenomen in de Maximumfactuur. Dat heeft minister van Sociale Zaken Frank Vandenbroucke beslist in een Ministerieel Besluit van 20 januari 2003.

(Nog geen Acrobat Reader ? )

Enkele reumatische aandoeningen kunnen fundamenteel worden aangepakt door het gebruik van een specifieke medicatie. 

Zo is Jicht  perfect te behandelen door de dagelijkse inname -maar dan levenslang- van een urinezuurverlagende medicatie (merknaam: Zyloric®). 
De medicatie moet evenwel op een correcte manier worden gestart.
Bij een acute jichtaanval is o.a. Colchicine® (1 à 6 co per dag) het ideale middel om de aanvallen te couperen maar het is beter de aanvallen te voorkomen door het urinezuurgehalte in het bloed te normaliseren.
Jicht is momenteel de best behandelbare reumatische aandoening. Een jichtpatiënt die nog jichtaanvallen doet is een slecht behandelde patiënt of is helemaal géén jichtpatiënt !  De diagnose moet dan worden herzien. 

• goudzouten intramusculair (merknaam: Allochrysine®)
• goudzouten langs de mond (merknaam: Ridaura®)
• d-Penicillamine base (merknaam: Kelatin®)
• een antimalariapreparaat (merknaam: Plaquenil®)
• sulfasalazine (merknaam: Salazopyrine®)
• azathioprine (merknaam: Imuran®)
• methotrexaat inspuitingen of pillitjes (merknaam: Ledertrexate®; is een onderdrukker van de immuniteit)
• leflunomide (merknaam: Arava®; is een regelaar van de immuniteit)
• cyclosporine (merknaam: Neoral-Sandimmun®)

Deze medicaties kunnen een zeer gunstig effect hebben op het verloop van de gewrichtsontstekingen maar: 

• ze moeten zo vlug mogelijk worden gestart, in principe van zodra de diagnose is gesteld
• vandaar het enorm grote belang een patiënt die ervan verdacht wordt een ontstekingsreuma te ontwikkelen, zo snel mogelijk door te verwijzen naar een reumatoloog
• de behandeling van een RA bijvoorbeeld hoort thuis in de 2de lijns-geneeskunde ! 

Soms treedt pas na 2 à 3 maanden behandeling een gunstig effect op.  De  patiënt moet dus vaak veel geduld oefenen en vertrouwen blijven hebben in de behandelende arts en in de medicatie. 
Geen enkel middel helpt in 100 % van de gevallen (slechts in 60 à 80 % van de gevallen).  Men kan moeilijk op voorhand weten welke patiënt wél en welke patiënt niet aan een bepaalde behandeling zal beantwoorden. 
Een niet beantwoorden aan de ene behandeling betekent niet dat een andere behandeling óók niet zal helpen. 
Van de patiënt vergt het soms heel wat geduld, veel moed en vastberadenheid vooraleer hij met de hulp van één of andere specifieke  medicatie zijn ziekte onder controle krijgt.  Ondertussen wordt de patiënt bestookt met alle mogelijke goed bedoelde, maar vaak totaal foutieve,  raad van familieleden, vrienden en kennissen... 
Alle reumatische medicaties hebben hun specifieke nevenwerkingen.  Ook die kunnen niet steeds worden voorzien. 
Een regelmatig controleonderzoek (o.m. van het bloed en soms ook van de urine) is noodzakelijk om eventuele nevenverschijnselen snel te ontdekken.. 
Bij een goed antwoord op de medicatie (soms kan de artritis volledig uitdoven) moet de behandeling nog vele jaren onderbroken worden verder gezet.  Ook dit vergt van de patiënt een ijzeren discipline ! 

• Corticosteroïden zijn geneesmiddelen die gelijken op de hormonen die op natuurlijke wijze door het menselijk lichaam aangemaakt worden. 
• Veel gebruikte geneesmiddelen in deze groep zijn "prednisolon" en "prednison" (merknamen o.a.: Deltacortril®, Prednicort®, Sintisone®...).

• In het verleden is vaak al te dikwijls en al te lang behandeld geworden met cortisone preparaten.  Daardoor gingen reumapatiënten na verloop van tijd zware nevenverschijnselen vertonen  (botontkalking, onderhuidse bloedingen, suikerziekte, enz.). Hierdoor is een ware psychose ontstaan tegen cortisone hetgeen dan ook weer overdreven is: bij sommige gevallen van reuma is een behandeling met cortisone nuttig en soms zelfs van levensbelang. 
• Bij een polymyalgia rheumatica (PMR) (aandoening van de spieren die voornamelijk oudere mensen treft) is de toediening van een relatief kleine  hoeveelheid cortisone gedurende enkele maanden tot een paar jaar van kapitaal belang.  In dat geval doet cortisone niet enkel de pijn en de andere klachten verdwijnen doch ze voorkomt ook de plots optredende blindheid die als een complicatie van deze ziekte kan optreden. 
• Bij een zeer ernstige vorm van artritis kan het nuttig zijn tijdens de eerste maanden van de behandeling wat cortisone toe te dienen (samen met de basisbehandeling) waarna de cortisone langzaam wordt afgebouwd. 
• Lokale infiltraties met een cortisone preparaat zijn in zeer veel gevallen meer voordelig dan nadelig.  Denk aan het pols tunnel-syndroom (ingeklemde zenuw in het polskanaal, Carpale tunnel syndroom), waarbij door een infiltratie soms een heelkundige ingreep kan  voorkomen worden. 

• Cortisone wordt door de behandelende arts voorgeschreven en kan enkel bij de apotheker gehaald worden.
• Reeds enkele dagen na het starten van de behandeling met cortisone treedt meestal  een duidelijke verbetering in.  De arts en/of specialist zal na deze verbetering de dosis langzaam verminderen.  Bij sommige aandoeningen is een inname gedurende meerdere weken of maanden noodzakelijk. 
• Enkele nevenverschijnselen zijn : vermindering van de botmassa, hoge bloeddruk, suikerziekte, vergroting van de infectiekans, gewichtstoename...  Een juiste dosering en het correct opvolgen van het aangepast behandelingsschema zijn daarom noodzakelijk.
• Het is aan te raden regelmatig bij de behandelende arts op controle te gaan.
• Stop of verminder zelf niet de cortisone-behandeling zonder vooraf de behandelende arts te raadplegen!

• natuurlijk hormoon van de bijschildklier dat de botafbraak verhindert
• wordt aangemaakt in varkens of zalmen, soms wordt het volledig synthetisch aangemaakt
• meestal een bevredigende verbetering (minder afwijkingen in bloed en urine, minder pijn)
• evenwel worden de calcitonine inspuitingen soms slecht verdragen
• in zeldzame gevallen ontstaan antistoffen tegen het geneesmiddel

• Aan patiënten en geïnteresseerden die informatie en/of raadgevingen via deze pagina's zoeken, wordt aangeraden de verzamelde informatie te bespreken met de behandelend arts, specialist en/of hulpverlener.
  
  
• Patients and lay persons looking for guidance among the target sources of this collection of links are strongly advised to review the information retrieved with their professional health care provider.
  
  
• Bij gebruik van de vermelde geneesmiddelen en zeker bij langdurig gebruik, is extra voorzichtigheid is geboden in verband met o.a.:
  • geheugen effect; voor bepaalde geneesmiddelen moet men soms hogere of meer dosisen nemen om hetzelfde effect te krijgen; dit kan tot verslaving leiden;
  • voorzichtigheid is geboden met personen met een gevoelige/zwakke lever [(ex) alcohol-gebrukers, hepatitis...]
  
  
  
• Zie ook: Links over behandeling van reuma
  
  
• Medicatieschema: een handig hulpmiddel.
  Wanneer diende ik dat geneesmiddel in te nemen? Of welk geneesmiddelen neem ik allemaal?
  Medicatie nemen is niet eenvoudig, zo weet ook Guy. Iedereen stelt zich weleens de vraag: had ik dat geneesmiddel nu al ingenomen of niet? Of: wanneer moest ik die pil alweer innemen? Een medicatieoverzicht kan je hierbij vooruithelpen en de therapietrouw verhogen. Bij zijn apotheker krijgt Guy een invulschema, zodat de apotheker op basis daarvan een medicatieschema kan opstellen. Een grote hulp om zijn geneesmiddelen juist in te nemen! Geraak je er ook niet meer aan uit? Vraag je apotheker naar je persoonlijke medicatieschema.
  (Deze reële situatie werd opgenomen met gastacteurs)